BRUYN, Cornelis de. Voyage au Levant, …, Asie Mineure, dans les Isles de Chio, Rhodes, & Chypre &c…, Nouvelle édition…, par la Moscovie, en Perse, et aux Indes Orientales…, Ρουέν, Charles Ferrand, MDCCXXV [=1725].
Ο Cornelis de Bruyn (1652-1727), ταξιδευτής και καλλιτέχνης από τη Xάγη, περιηγήθηκε από το 1674 έως το 1693 την Aνατολή και από το 1701 έως το 1708, με ένα μακροχρόνιο οδοιπορικό, την Περσία και μέσω Mόσχας τις ανατολικές Iνδίες. Eκατοντάδες πίνακες κοσμούν τα χρονικά του, που δικαίως θεωρούνται από τα πιο όμορφα περιηγητικά έργα. Φιλοτέχνησε ο ίδιος τα σχέδια –«ο κύριος σκοπός των ταξιδιών μου», όπως έγραψε– και επιμελήθηκε επίσης τη χάραξη των απόψεων. Tο χρονικό του πρωτοκυκλοφόρησε στα φλαμανδικά και η πρώτη γαλλική έκδοση του θαυμαστού αυτού έργου έγινε το 1700 στην Delft. Για το ταξίδι του στην Aνατολή είχε μαζί του, όπως λέει ο ίδιος, τα οδοιπορικά των P. Della Valle, J. Thevenot, Ol. Dapper, J.J. Grelot και Th. Smith.
Έφθασε στη Σμύρνη από τη Σικελία, περιηγήθηκε στην Έφεσο και από τη Μαγνησία κατέληξε στην Kωνσταντινούπολη, όπου έμεινε ενάμιση χρόνο, περιγράφοντας εκτός από τη λαμπρή πρωτεύουσα και τις ακτές του Βοσπόρου. Με πλοίο πάλι, την 1η Iουλίου του 1680 περνάει τα Δαρδανέλια, περιγράφει την περιοχή της Τροίας και ξαναφεύγει από τη Σμύρνη τον Φεβρουάριο του 1681 με προορισμό τη Xίο, όπου παραμένει ένα διάστημα και την οποία αποκαλεί «παράδεισο». Συνέχισε το ταξίδι του προς την ανατολική Μεσόγειο περιγράφοντας την Κω και τη Ρόδο, έφτασε πρώτα στην Αίγυπτο και από εκεί κατευθύνθηκε στους Αγίους Τόπους και στη Συρία, ενώ κατά το ταξίδι της επιστροφής επισκέφθηκε την Κύπρο.
Η πλούσια εικονογράφηση κατέστησε το έργο του δημοφιλέστατο, ενώ είναι ο πρώτος περιηγητής που μας παρέδωσε απόψεις από το εσωτερικό των πυραμίδων στην Αίγυπτο, της Παλμύρας στη Συρία και της Περσέπολης στο Ιράν, καθώς και καθημερινά στιγμιότυπα από το ταξίδι του.
Στην έκδοση αυτή, όπου περιλαμβάνονται όλα του τα ταξίδια, οι δύο πρώτοι τόμοι περιέχουν το οδοιπορικό του στην Ανατολή και οι τρεις επόμενοι το δρομολόγιο στην Περσία, την Ινδία και τη Ρωσία. Το 1703 ο Le Bruyn, πριν συνεχίσει το ταξίδι του ως την Κεϋλάνη και την Ιάβα, περιηγήθηκε στην Περσία. Από το ταξίδι του στην πλούσια σε ιστορικό παρελθόν αυτή χώρα, σταχυολογούμε τις περιγραφές του για τις συνθήκες των ταξιδιών στις περιοχές αυτές της Ασίας, τις γιορτές στο Ισπαχάν, την παράδοση στη ζωγραφική αλλά και για τα ήθη και έθιμα του λαού, την ιστορία του παλατιού στην Περσέπολη, την οποία έκαψε και λεηλάτησε ο Μέγας Αλέξανδρος, όπως και ένα ολόκληρο κεφάλαιο για τους βασιλείς που διαδέχτηκαν τον αρχαίο Έλληνα στρατηλάτη μέχρι την περίοδο που καταγράφει το χρονικό του. Ο Le Bruyn επέστρεψε στην πατρίδα του το 1708.
Στην έκδοση περιλαμβάνεται επίσης και το Extrait d’un Voyage par Mr. Des Mouceaux communiqué par Mr le Compte de Bonneval son neuve. Πρόκειται για ένα εξαιρετικά ενδιαφέρον και σπάνιο για την εποχή (1668) δρομολόγιο από τους Αγίους Τόπους και τη Συρία, μέσω Κιλικίας και Μικράς Ασίας (Λαοδίκεια, Φιλαδέλφεια, Σάρδεις, Σμύρνη, Έφεσος, Μαγνησία, Αδραμύττιον, Πέργαμος, Τροία, Προύσα) ως τον Ελλήσποντο και από εκεί στη Μονεμβασιά και την Αργολίδα ως τον Πειραιά και τη Σαντορίνη. Το πρώτο μέρος αυτού του οδοιπορικού (στην Αίγυπτο, το Όρος Σινά και την Αραβία) καθώς και τα σχέδια που συνόδευαν όλο το χρονικό χάθηκαν πριν από αυτή τη δημοσίευση.
Σύνταξη: Ιόλη Βιγοπούλου
